Publiczna Szkoła Podstawowa
im. Stefana Żeromskiego
w Wierzbicy

WSDZ obejmuje ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu prawidłowego przygotowania uczniów do wyboru dalszej drogi kształcenia. Zawiera on cele, treści programowe, zadania osób odpowiedzialnych za realizację, czas i miejsce realizacji, oczekiwane efekty, metody  i formy pracy. Adresatami programu są uczniowie, ich rodzice, nauczyciele.

• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, art. 109.1. pkt 7), których wymiar określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 marca 2017 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz.U. z 2017 r., poz. 703).
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59 i 94)
• Ustawa Prawo oświatowe art. 109.1. pkt 5 oraz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz placówkach – Dz.U. z 2017 r., poz. 1591).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego poz. 325
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2 lipca 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz przez nauczycieli poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz nauczycieli: pedagogów, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych i doradców zawodowych (Dz.U. 2019 poz. 1322)

1. Cel główny WSDZ:
2. Pomoc w rozpoznawaniu indywidualnych możliwości, zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji uczniów przy dokonywaniu w przyszłości wyborów edukacyjnych i zawodowych.
3. Cele szczegółowe:
4. Celem orientacji zawodowej w klasach I – III szkoły podstawowej jest:
   1. wstępne zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów na rynku pracy,
   2. rozwijanie pozytywnej i proaktywnej postawy uczniów wobec pracy i edukacji,
   3. stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zainteresowań oraz pasji,
   4. wyjaśnienie znaczenia pracy w życiu człowieka,
   5. poszukiwanie przez uczniów odpowiedzi na pytanie: jakie są moje możliwości, zdolności, umiejętności.
5. Celem orientacji zawodowej w klasach IV -VI szkoły podstawowej jest:
   1. poznawanie własnych zasobów,
   2. zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami i rynkiem pracy,
   3. kształtowanie pozytywnej i proaktywnej postawy uczniów wobec pracy i edukacji,
   4. stwarzanie sytuacji edukacyjnych i wychowawczych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zdolności, zainteresowań oraz pasji.
6. Celem doradztwa zawodowego w klasach VII i VIII szkoły podstawowej jest:
   1. przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania kariery,
   2. podejmowania przy wsparciu doradczym decyzji edukacyjnych i zawodowych uwzględniających znajomość własnych zasobów,
   3. wyposażenie w informacje na temat rynku pracy i systemu edukacji,
   4. podnoszenie świadomości uczniów w braniu odpowiedzialności za indywidualny rozwój osobisty,
   5. motywowanie uczniów do podejmowania dyskusji i refleksji nad wyborem przyszłej szkoły i zawodu,
   6. rozbudzanie aspiracji zawodowych i motywowanie do działania,
   7. kształcenie umiejętności analizy swoich mocnych i słabych stron,
   8. rozwijanie umiejętności pracy zespołowej i współdziałania w grupie,
   9. wyrabianie szacunku dla samego siebie,
   10. poznanie możliwych form zatrudnienia,
   11. poznanie lokalnego rynku pracy,
   12. poznanie możliwości dalszego kształcenia i doskonalenia zawodowego,
   13. poznanie struktury i warunków przyjęć do szkół ponadpodstawowych,
   14. pogłębienie wiedzy na temat różnorodności zawodów,
   15. pogłębienie wiedzy uczniów na temat możliwości, zdolności, umiejętności, cech osobowości oraz indywidualnych ograniczeń (stan zdrowia),
   16. kreowanie proaktywnych postaw ucznia we współczesnym świecie.

• Zadania szkoły w realizacji programu  uwzględniającego WSDZ:

1. Gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych przez szkolnego doradcę zawodowego, pedagoga, nauczyciela bibliotekarza.
2. Wskazywanie osobom zainteresowanym (młodzieży, rodzicom, nauczycielom) źródeł dodatkowej, rzetelnej informacji na temat ofert szkół.
3. Doradztwo indywidualne (realizowane w ramach pomocy psychologiczno – pedagogicznej).
4. Udzielanie porad edukacyjnych i zawodowych uczniom i ich rodzicom.
5. Prowadzenie grupowych zajęć, warsztatów aktywizujących, wspierających uczniów w świadomym planowaniu kariery i podjęciu roli zawodowej.
6. Kierowanie w sprawach trudnych do specjalistów: doradców zawodowych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych.
7. Współpraca z instytucjami wspierającymi centra informacji i planowania kariery zawodowej, poradnie psychologiczno –pedagogiczne, szkoły ponadpodstawowe itp.
8. Pomoc uczniom w podejmowaniu decyzji dotyczącej wyboru szkoły.
9. Włączanie rodziców w szkolne działania związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym.

1. Formy pracy adresowane do uczniów:
2. Zajęcia grupowe służące rozbudzeniu świadomości konieczności planowania własnego rozwoju i kariery zawodowej.
3. Zajęcia umożliwiające poznanie siebie i swoich predyspozycji, umiejętności
4. Warsztaty doskonalące umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej i współdziałania w grupie.
5. Udostępnianie informacji o zawodach, szkołach oraz rynkach pracy.
6. Udzielanie indywidualnych porad uczniom.
7. Spotkania z przedstawicielami szkół programowo wyższych.
8. Spotkania z osobami wybranych zawodów np: bibliotekarz, sprzedawca, fryzjer, przedsiębiorca.

1. Metody stosowane w poradnictwie grupowym:
   1. Aktywizujące problemowe – burza mózgów, dyskusja, drama.
   2. Metody testowe (kwestionariusze, ankiety, testy).
   3. Metody audiowizualne – filmy edukacyjne, zasoby Internetu, programy multimedialne, prezentacje multimedialne.
   4. Treningi umiejętności społecznych, mini wykłady, pogadanki.
   5. Techniki plastyczne, wzmacniające myślenie kreatywne, gry i zabawy.

1. Sposoby realizacji działań doradczych

1. Lekcji wychowawczych.
2. Lekcji przedmiotowych.
3. Zajęć z pedagogiem i zajęć z psychologiem.
4. Zajęć z doradcą zawodowym.
5. Zajęć pozalekcyjnych.

6. Wycieczek (wycieczki zawodoznawcze).
7. Prowadzenia tablic zawodoznawczych/gazetek szkolnych.

• Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego wynikające z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej

1. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III szkół podstawowych
2. Poznanie siebie

• opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;
• prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób;
• podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;
• podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach;
• podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

2. Świat zawodów i rynek pracy

• odgrywa różne role zawodowe w zabawie;
• podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach;
• opisuje, czym jest praca, i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach;
• omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje;
• opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu;
• posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

• uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;
• wskazuje treści, których lubi się uczyć;
• wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

• opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;
• planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;
• próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.

1. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI szkół podstawowych

1. Poznawanie własnych zasobów

• określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;
• wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;
• podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;
• prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.

2. Świat zawodów i rynek pracy

• wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;
• opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;
• podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;
• posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;
• wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

• wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki;
• wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;
• samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

• opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych;
• planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;
• próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.

1. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII szkół podstawowych
2. Poznawanie własnych zasobów

• określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;
• rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);
• dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;
• rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;
• rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;
• określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji;
• określa własną hierarchię wartości i potrzeb.

2. Świat zawodów i rynek pracy

• wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;
• porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;
• wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy;
• uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;
• analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;
• wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową;
• dokonuje autoprezentacji;
• charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

• analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;
• analizuje kryteria rekrutacyjne do szkół ponadpodstawowych w kontekście rozpoznania własnych zasobów;
• charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej;

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

• dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym;
• określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby;
• identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy;
• planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.

• Program działań związanych z realizacją doradztwa zawodowego określa 

1. załącznik nr 1 – dla klas I–III szkół podstawowych
2. załącznik nr 2 – dla klas IV–VI szkół podstawowych
3. załącznik nr 3 – dla klas VII–VIII szkół podstawowych

1. Treści z zakresu doradztwa zawodowego oznaczamy:
2. W klasach I – III skrótem OZ – orientacja zawodowa
3. W klasach IV- VI skrótem OZ – orientacja zawodowa
4. W klasach VII – VIII skrótem DZ – doradztwo zawodowe

1. Działania z zakresu doradztwa zawodowego realizowane są przez szkolnego doradcę zawodowego, pedagoga, psychologa, wychowawców

1. Lekcji dla klas VII i VIII realizowanych po 10 godzin rocznie przez doradcę zawodowego.
2. Lekcji wychowawczych i
3. Wizyt i wycieczek zawodoznawczych.
4. Spotkań prowadzonych przez specjalistów, np.: pracowników z Poradni  Psychologiczno-Pedagogicznej,

1. Efekty wdrożenia programu

1. Poznają siebie, określają swoje zainteresowania, uzdolnienia oraz kompetencje i predyspozycje zawodowe.
2. Poznają swoje mocne i słabe strony.
3. Poznają różne grupy zawodów – ich zadania i czynności.
4. Poznają wymagania kwalifikacyjne i zdrowotne do wykonywania różnych zawodów.
5. Wypełniają kwestionariusz zainteresowań zawodowych, kwestionariusz zainteresowań i preferencji zawodowych
6. Poznają zasady rekrutacji do szkół.
7. Planują swoją ścieżkę edukacyjno – zawodową.

• Monitoring i ewaluacja

• WYTYCZNE DO PRACY ZDALNEJ

• Lekcje zdalne (on-line) –  klasy 7-8, odbywają się za pomocą platformy MS Teams
• Przesyłanie materiałów drogą elektroniczną ( platforma office 365, e-dziennik)
• Konsultacje indywidualne z uczniami i rodzicami odbywają się za pomocą dziennika elektronicznego lub platformy MS Teams
• Nowe oferty edukacyjne oraz informacyjne dotyczące rekrutacji do szkół ponadpodstawowych będą udostępnione na stronie szkoły

• PODSUMOWANIE